Geiriau olaf Dafydd

1Dyma eiriau olaf Dafydd:

“Neges Dafydd fab Jesse.

Neges yr un gafodd ei godiʼn arweinydd,

aʼi eneinio gan Dduw Jacob.

Neges hoff ganwr Israel.

2Roedd Ysbryd yr ARGLWYDD yn siarad trwof fi;

ei neges e oeddwn iʼn ei rhannu.

3Mae Duw Israel wedi siarad,

a dyma mae Craig Israel yn ei ddweud:

‘Maeʼr un syʼn llywodraethuʼn deg,

gan roi parch i Dduw,

4fel golau haul ar fore braf digwmwl

yn gwneud iʼr glaswellt dyfu oʼr ddaear

a sgleinio ar ôl y glaw.’

5Ie, dyna sut mae Duwʼn gweld fy nheulu!

Mae wedi gwneud ymrwymiad am byth i mi.

Maeʼr cwbl wediʼi drefnu – maeʼn siŵr o ddigwydd!

Bydd yr ARGLWYDD yn gwneud i mi lwyddo

ac yn dod âʼr cwbl dw i eisiau yn wir.

6Ond mae dynion drwg fel drain

syʼn dda i ddim ond iʼw torri i lawr.

Does neb yn gafael ynddyn nhw âʼu dwylo,

7dim ond gydag arf haearn neu goes gwaywffon.

Mae tân yn eu llosgiʼn ulw yn y fan aʼr lle!”

Milwyr dewr Dafydd

(1 Cronicl 11:10-41)

8Dyma enwau milwyr dewr Dafydd:

Iashofam23:8 fel 1 Cronicl 11:11; HebraegIoshef-bashefet. LXX Jeshbaal. yr Hachmoniad oedd pennaeth ‘Y Tri’. Roedd e wedi lladd wyth gant o ddynion gydaʼi waywffon mewn un frwydr.

9Ynaʼr nesa ato fe oʼr ‘Tri Dewr’ oedd Eleasar fab Dodo o deulu Achoach. Roedd e gyda Dafydd yn herioʼr Philistiaid pan wnaethon nhw gasglu i ryfel yn Pas-dammîm. Roedd gweddill byddin Israel wedi ffoi, 10ond dyma feʼn sefyll ei dir ac ymladd yn erbyn y Philistiaid. Roedd ei law wedi blino gymaint, ond wnaeth e ddim gollwng ei gleddyf. Dymaʼr ARGLWYDD yn rhoi buddugoliaeth fawr iddo y diwrnod hwnnw. Yna daeth y fyddin yn ôl, ond dim ond i ddwyn pethau oddi ar y cyrff!

11Y nesaf wedyn oedd Samma fab Age o deulu Harar. Un tro roedd byddin y Philistiaid wedi casglu yn Lechi lle roedd cae o ffacbys. Dyma fyddin Israel yn ffoi o flaen y Philistiaid, 12ond roedd Samma wedi sefyll ei dir yng nghanol y cae, iʼw amddiffyn. Roedd wedi ymosod ar y Philistiaid, a dymaʼr ARGLWYDD yn rhoi buddugoliaeth fawr iddo.

13Un tro, adeg y cynhaeaf, aeth tri oʼr ‘Tri deg’ i lawr at Dafydd i Ogof Adwlam.23:13 Rhyw ddeuddeg milltir iʼr de-orllewin o Bethlehem. Roedd mintai o Philistiaid yn gwersylla yn Nyffryn Reffaïm.23:13 Reffaïm Dyffryn oedd ryw 3 milltir iʼr de-orllewin o Jerwsalem. 14Roedd Dafydd yn y gaer ar y pryd, tra oedd prif wersyll garsiwn y Philistiaid yn Bethlehem. 15Un diwrnod roedd syched ar Dafydd, a dyma feʼn dweud, “Mor braf fyddai cael diod o ddŵr oʼr ffynnon sydd wrth giât Bethlehem!” 16Felly dymaʼr ‘Tri Dewr’ yn mynd drwy ganol gwersyll y Philistiaid a chodi dŵr oʼr ffynnon wrth giât Bethlehem. Dyma nhwʼn dod âʼr dŵr i Dafydd, ond gwrthododd ei yfed. A dyma feʼn ei dywallt ar lawr yn offrwm iʼr ARGLWYDD, 17a dweud, “ARGLWYDD, allwn i byth wneud y fath beth! Byddai fel yfed gwaed y dynion wnaeth fentroʼu bywydau iʼw nôl.” Roedd yn gwrthod ei yfed. (Dyna un enghraifft o beth wnaeth y ‘Tri Dewr’.)

18Abishai, brawd Joab a mab Serwia, oedd pennaeth y ‘Tri deg’. Roedd e wedi lladd tri chant o ddynion gydaʼi waywffon un tro. Roedd eʼn enwog fel y Tri. 19A dweud y gwir, roedd yn fwy enwog na nhw, a fe oedd eu capten nhw. Ond doedd e ddim yn un oʼr ‘Tri’.

20Roedd Benaia fab Jehoiada o Cabseël23:20 Cabseël Ar ffin ddeheuol Jwda, heb fod yn bell o Edom (cf. Josua 15:21). yn ddyn dewr hefyd. Roedd e wedi gwneud llawer o bethau dewr. Roedd wedi lladd dau o arwyr Moab. Roedd wedi mynd i lawr a lladd llew oedd wedi syrthio i bydew ar ddiwrnod o eira. 21Roedd hefyd wedi lladd cawr o ddyn oʼr Aifft. Roedd gan yr Eifftiwr waywffon yn ei law, ond dim ond pastwn oedd gan Benaia. Dyma feʼn ymosod arno, dwyn y waywffon oddi ar yr Eifftiwr, aʼi ladd gyda hi. 22Pethau fel yna wnaeth Benaia fab Jehoiada yn enwog fel y ‘Tri Dewr’. 23Roedd y Tri deg arwr yn meddwl yn uchel ohono, er nad oedd yn un oʼr ‘Tri’. A dyma Dafydd yn ei wneud yn bennaeth ar ei warchodwyr personol.

24Yna gweddill y ‘Tri deg’ oedd:

Asahel, brawd Joab,

Elchanan fab Dodo o Bethlehem,

25Shamma o Charod,

Elicâ o Charod,

26Chelets o Pelet,

Ira fab Iccesh o Tecoa,

27Abieser o Anathoth,

Mefwnnai o Chwsha,

28Salmon o deulu Achoach,

Maharai o Netoffa,

29Cheleb fab Baana o Netoffa,

Itai fab Ribai o Gibea yn Benjamin,

30Benaia o Pirathon,

Hidai o Wadi Gaash,

31Abi-albon o Arba,

Asmafeth o Bachwrîm,

32Eliachba o Shaalbon,

Meibion Iashen,

Jonathan fab 33Shamma o Harar,

Achîam fab Sharar o Harar,

34Eliffelet fab Achasbai o Maacha,

Eliam fab Achitoffel o Gilo,

35Chetsrai o Carmel,23:35 Carmel Pentref tua naw milltir iʼr de o Hebron (nid y Carmel yng ngogledd Israel).

Paarai o Arba,

36Igal fab Nathan o Soba,

Bani o Gad,

37Selec o Ammon,

Nachrai o Beëroth (oedd yn cario arfau Joab, mab Serwia),

38Ira yr Ithriad,

Gareb yr Ithriad,

39ac Wreia yr Hethiad.

(Tri deg saith i gyd.)