Duw a doethineb

¹Mae cloddfa i arian,

a lle i aur gael ei buro.

²Mae haearn yn cael ei dynnu o'r ddaear,

a chopr yn cael ei doddi o'r garreg.

³Mae dynion yn mynd â golau i'r tywyllwch,

ac yn chwilio ym mhob cilfach

am y mwynau sydd yn y tywyllwch dudew.

⁴Maen nhw'n agor siafft ymhell oddi wrth bawb,

mewn lleoedd nad oes neb wedi cerdded,

ac yn siglo wrth hongian ymhell o olwg pobl.

⁵Ar y ddaear mae bwyd yn tyfu,

ond islaw mae tân yn ei thoddi.

⁶Mae saffir i'w gael yn y cerrig,

ac aur yn ei llwch hefyd.

⁷All aderyn rheibus ddim mynd ato;

all llygad barcud ddim gweld y llwybr yno.

⁸Fu anifeiliaid rheibus ddim yn troedio yno;

does dim llew wedi pasio heibio.

⁹Mae chwarelwyr yn taro'r graig galed,

ac yn symud sylfeini'r mynyddoedd.

¹⁰Maen nhw'n agor siafftiau yn y creigiau,

ac yn edrych am bethau gwerthfawr.

¹¹Maen nhw'n archwilio ble mae afonydd yn tarddu

a dod â'r hyn oedd o'r golwg i'r golau.

¹²Ond ble mae dod o hyd i ddoethineb?

Ble mae deall i'w gael?

¹³Does neb yn gwybod ble mae;

dydy e ddim i'w gael ar dir y byw.

¹⁴Mae'r dyfnder yn dweud, ‘Dydy e ddim yma,’

a'r môr yn dweud, ‘Dydy e ddim gen i.’

¹⁵Does dim modd ei brynu gyda bar o aur,

na thalu amdano drwy bwyso arian.

¹⁶Ellir ddim ei brynu gydag aur Offir,+

nac onics gwerthfawr, na saffir chwaith.

¹⁷Dydy aur na grisial ddim cystal,

ac ni ellir ffeirio llestri o aur pur amdano.

¹⁸Dydy cwrel a grisial ddim gwerth sôn amdanyn nhw;

mae pris doethineb yn uwch na pherlau.

¹⁹Dydy topas Affrica+ yn werth dim o'i gymharu,

a dydy aur pur ddim yn ddigon i'w brynu.

²⁰O ble mae doethineb yn dod?

Ym mhle mae deall i'w gael?

²¹Mae wedi'i guddio oddi wrth bopeth byw,

hyd yn oed yr adar yn yr awyr.

²²Mae Abadon+ a Marwolaeth yn dweud,

‘Dŷn ni ond wedi clywed rhyw si amdano.’

²³Dim ond Duw sy'n gwybod sut i'w gyrraedd;

mae e'n gwybod o ble mae'n dod.

²⁴Mae e'n gweld i bedwar ban byd;

mae'n gweld popeth sydd dan yr haul.

²⁵Pan benderfynodd pa mor gryf ydy'r gwynt,

a mesur maint y dyfroedd;

²⁶pan osododd reolau i'r glaw

a llwybr i'r mellt a'r taranau,

²⁷gwelodd ddoethineb, a mesur ei werth;

ei sefydlu a'i archwilio'n ofalus.

²⁸A dwedodd wrth y ddynoliaeth:

‘Parchu'r ARGLWYDD – dyna sy'n ddoeth;

peth call ydy troi cefn ar ddrygioni.’”